AutoAuto

Driecilinders komen we al langer tegen in de compacte klasse (Polo, Corsa etc.), maar we gaan de driepitter de komende jaren steeds vaker ook in (compacte) middenklassers (Golf, Astra, BMW 1 etc.) en groter aantreffen, maar dan wel mét turbo uiteraard.

Voor- en nadelen

In de zoektocht naar reductie van verbruik en dus uitstoot, zullen met name de kleine viercilinders bij veel fabrikanten binnenkort opgevolgd worden door driecilinders.
De kleinere hoeveelheid cilinders van de driecilinder ten opzichte van een viercilinder zorgt er voor dat de motor compacter en lichter is, sneller warm wordt, minder wrijving heeft en dus zuiniger is. Dankzij directe inspuiting en turbo leveren ze bovendien voldoende vermogen om ook in auto’s als de BMW 1-serie en zelfs de 3-serie gelepeld te worden. Deze nieuwe generatie benzinemotoren zal dan ook steeds vaker een alternatief vormen voor de dieselmotor, die door de Euro 6-eisen steeds kostbaarder wordt.

Als nadeel van de driepitter kan de minder rustige loop genoemd worden, want een driecilinder loopt nou eenmaal van nature minder mooi rond dan een viercilinder. Dat hebben de fabrikanten tegenwoordig echter aardig onder controle, bijvoorbeeld door gebruik van een balansas (zie ook onderstaande video van BMW).

Niet alle fabrikanten gebruiken deze techniek overigens; Ford gebruikt bijvoorbeeld speciale motorsteunen en een opzettelijk in onbalans gebracht vliegwiel en krukaspoelie die als het ware de bewegingen neutraliseren.

Roffeltje

Wellicht ken je nog het typische geluid van de Daihatsu Charade GTi eind tachtiger jaren? Ik herinner me dat als een lekker geluidje; een driecilindergeluid uit de oude doos. Een soortgelijk geluid maakt de 1.0 Ecoboost van Ford ook, maar het geluid van de moderne driecilinders wordt veel beter gedempt, geheel in lijn met onze toegenomen comforteisen. Een oneven aantal cilinders brengen naar mijn mening een sportiever roffeltje voort, net als de prachtig klinkende vijfcilinders van Volvo en Audi. Als je wilt weten hoe sportief een driecilinder kan klinken (en hoe snel hij kan zijn), bekijk dan deze video maar eens.

Levensduur

Hoe zit het met de levensduur van zo’n opgefokte driepitter? Je gevoel zegt dat een grotere motor waarvan minder vermogen wordt gevraagd langer heel blijft dan een gedownsizede motor waar met een turbo meer dan 100 pk per liter uit geperst wordt. Natuurlijk worden de gebruikte materialen steeds beter, maar ze worden ook complexer, en een turbo kan nu eenmaal kapot. Over de levensduur van deze nieuwe generatie motoren hoeven we ons volgens de fabrikanten echter geen zorgen te maken. In 2015 heeft het Duitse Autobild bovendien een 1.0 Ecoboost van Ford uit elkaar gehaald na 100.000 km en er was motorisch geen vuiltje aan de lucht.

Ford Focus na 100.000 km duurtest

Ford Focus 1.0 Ecoboost driecilinder na 100.000 km duurtest

Update 2019: Een nette score, maar 100.000 km is niet zo veel meer vandaag de dag. Revisie-experts zijn het er inmiddels (dit artikel stamt al weer uit 2013!) over eens: gedownsizede motoren zijn gevoeliger en de onderhoudsintervallen die fabrikanten aangeven te lang. Dus voor een lange levensduur is het is belangrijk om de onderhoudsintervallen liefst te verkleinen naar max 1 jaar of 15.000 km of anders minimaal het voorgeschreven schema. Bijvoorbeeld 30.000 km tussen de beurten is echt veel te lang.

Fabrikanten

Welke fabrikanten hebben op het moment van schrijven al driecilinders met turbo op de markt, of komen er binnenkort mee?

Ford

Ford is inmiddels al jarenlang succesvol met de 1.0 Ecoboost (100 en 125 pk), die door de markt positief ontvangen zijn. Ze hebben daarmee de markt feitelijk klaar gemaakt voor de driepitters. Inmiddels wordt dit blok in diverse modellen (Fiesta, B-Max, C-Max, Focus en zelfs Mondeo) gemonteerd, waardoor er inmiddels al aardig wat van deze torretjes rondrijden. Dat heeft Ford er niet van weerhouden om de driecilinder bij wijze van marketingstunt in een Formule-auto te leggen.

Opel

Vorige week bracht Opel het nieuws dat ze op de IAA in Frankfurt met een nieuwe 1-liter driecilinder turbomotor komen. De geïntroduceerde nieuwe 1.0 SIDI turbomotor moet de oude ongeblazen 1.6 doen vergeten. Dat betekent dat het motortje toch minimaal zo’n 100 paardenkrachten moet leveren, en dat doet hij met 115 pk dan ook. Bovendien levert de driecilinder 166 Nm koppel over een breder toerenbereik: 1800 tot 4.700 t/min. De directe injectie, continue variabele kleptiming en een lichtgewicht aluminium cilinderblok maken de motor volgens de fabrikant bijzonder efficiënt. Hij heeft een CO2-uitstoot van minder dan 100 g/km. Lijkt me een prima instapmotor voor de Corsa en Astra.

BMW

BMW staat bekend om hun technisch hoogstaande motoren, en daarom is het des te interessanter dat de Duitse firma een nieuw driecilinderblok klaar heeft liggen, zowel in benzine- als in dieseluitvoering. BMW test namelijk al geruime tijd met de 1.5 TwinPower Turbo benzinemotor met drie cilinders. De definitieve specificaties heeft BMW nog niet vrijgegeven, wel levert elke cilinder in benzinemotoren tussen de 30 en 55 kW (40 tot 75 pk) bij een koppel van 60 tot 80 Nm per potje. In de dieselblokken wordt 20 tot 45 kW aan vermogen bij een koppel van 75 tot 110 Nm aangekondigd. De 1.5 TwinPower Turbo is vertegenwoordigd in de BMW Concept Active Tourer en in de i8 hybride levert het blok zelfs 231 pk! In 2014 worden de eerste BMW en Mini-modellen voorzien van deze motor.

PSA

De Fransen hebben de afgelopen jaren 175 miljoen euro geïnvesteerd in de ontwikkeling van driecilinder motoren, en het resultaat van deze ontwikkeling is al te vinden in de compacte modellen en als instapmotor in de nieuwe Peugeot 308, momenteel weliswaar nog zonder turbo. Een 1.2 liter driecilinder mét turbo vormt straks de bovenkant van deze nieuwe motorenlijn, en zal met 110 pk / 205 Nm of 130 pk / 230 Nm ook in de grotere modellen als de C4 en 308 geleverd worden.

Audi

Audi liet in de Audi Cross Concept al een hybride-aandrijflijn zien waarin een driecilinder 1.5 TFSI-motor vertegenwoordigd was met een vermogen van 130 pk en 200 Nm. Dit is feitelijk een 2.0 TFSI met een cilinder minder. Zo ver is het nog niet, en er zal nog wel wat aan ontwikkeld moeten worden, want hij loopt naar verluidt nog niet zo mooi als de driecilinder van concurrent BMW.

Volkswagen

De driecilinder 1.2 TDI diesel in de Polo Bluemotion was een ongekend succes in Nederland, maar voornamelijk vanwege zijn gunstige bijtelling; geraffineerd kon je motor in het vooronder van de compacte VW namelijk niet noemen. De Wolfsburgers hebben vervolgens een turbogeblazen 1.0 driecilinder met 110 pk ontwikkeld, die ook zijn weg naar de Polo en de Golf heeft gevonden. Een krachtig blokje, met behoorlijk wat raffinement, lees ook de test van de Golf 1.0 TSI.

Volvo

Volvo zei eerder al gedag tegen de 6- en 8-cilinders, en de Zweden gebruiken inmiddels alleen viercilinder VEA-motoren, en een enkele driecilinder. Deze motoren worden ondersteund door turbo’s en elektromotoren om toch de prestaties te bieden die passen bij de auto.