CARBLOGGER
De meeste automobilisten kennen de term ABS wel, maar als je vraagt waar ESP voor staat blijft het vaak stil. En dat terwijl het een belangrijk veiligheidssysteem is waar elke nieuwe auto vanaf 1 november 2014 verplicht mee is uitgerust. En het leuke is: het is bedacht door een Nederlander!
Wat is ESP?
Achter deze drie letters gaat een systeem schuil dat veel auto-ongelukken voorkomt, vaak zonder dat de bestuurder er erg in heeft. ESP staat voor Electronic Stability Program en het systeem voorkomt door middel van korte, krachtige remingrepen op één van de wielen van de auto dat de bestuurder de controle verliest over de auto. ESP wordt ook wel ESC (Electronic Stability Control of Elektronische Stabiliteitscontrole) of DSC (Dynamic Stability Control) genoemd, afhankelijk van de autofabrikant.
Het systeem is bedacht door dr. ir. Anton van Zanten, toen hij bij Bosch werkte. Zijn uitvinding werd als eerste geïmplementeerd door Mercedes-Benz in 1995 op de S-klasse, maar kwam pas echt in de belangstelling toen de A-klasse van hetzelfde merk in 1997 omviel bij een elanduitwijkproef van het Zweedse automagazine Teknikens Värld. De Duitse autofabrikant moest door het stof. Filmpje!
De oplossing hadden ze echter al in huis: ESP. ESP werd namelijk al sinds 1995 op de veel duurdere S-klasse toegepast, maar het veiligheidssysteem werd tot dat moment te kostbaar geacht voor kleinere auto’s. Door de auto te voorzien van bredere banden, een aangepast onderstel én de uitvinding van van Zanten bleef de A-klasse controleerbaar in deze uitwijkproef. Het was een geslaagde en noodzakelijke introductie van het systeem in een kleiner automodel. Sindsdien werd het systeem steeds vaker ingezet, en werd het verplicht gesteld op alle nieuwe personenwagens en bedrijfsauto’s tot 3,5 ton vanaf 1 november 2014. Van Zanten en zijn collega’s bij Bosch zijn sinds de uitvinding continu in de weer geweest om het systeem goedkoper, kleiner en lichter te maken.
Hoe werkt ESP?
ESP bestaat uit de volgende componenten:
- Een toertalsensor aan elk wiel
- Een meter die de omwenteling van de auto om zijn eigen as meet
- Stuurhoeksensor
- ESP-besturingsapparaat
ESP vergelijkt door middel van de stuurhoeksensor de bedoeling (stuurrichting) van de bestuurder met de rijrichting van de auto door 25 keer per seconde de sensoren te checken. Deze componenten werken samen met het ABS-remsysteem. Indien nodig zorgt ESP voor korte, krachtige remingrepen op het een van de vier wielen om zo de slip te corrigeren.
Bij een slipcursus kun je vaak het effect van ESP ondervinden, zoals je in dit filmpje van de ANWB kunt zien.
Hoe voorkomt ESP onderstuur?
Stel je wilt uitwijken voor een obstakel en je stuurt hard naar links. De auto heeft veel voorwaartse vaart en heeft daardoor de neiging om rechtdoor te blijven gaan en schuift naar de hindernis toe. Dit noemen we onderstuur; je stuurt wel, maar de auto blijft rechtdoor gaan. ESP zal kort het linker achterwiel afremmen en eventueel de motorkracht reduceren waardoor de auto makkelijker naar links gaat, en minder onderstuurt.
Hoe voorkomt ESP overstuur?
Nadat je bent uitgeweken door snel naar links te sturen stuur je snel weer terug om terug op je weg te komen (tegensturen). Door de gewichtsverdeling kan de achterkant van de auto een zwieper maken, en met de achterkant naar links uit te breken. Dit noemen we overstuur. Het ESP voorkomt dit door in dit geval het linkervoorwiel kort en krachtig af te remmen en eventueel de kracht van de motor te reduceren.
Anton bedankt!
Anton van Zanten ontving in 2016 een lifetime achievement award voor zijn uitvinding
Veel ongevallen gebeuren doordat de bestuurder de controle over de auto verliest. ESP verhoogt de veiligheid dramatisch, en dankzij dit systeem blijft de auto stabiel in de meeste situaties. Daarmee heeft het systeem alleen al in Europa honderdduizenden verkeersongelukken voorkomen en duizenden levens gered. Anton… bedankt!