Op deze pagina heeft Carblogger.nl allerlei informatie verzameld over de elektrische auto (EV) in zijn algemeenheid. Waar je bij een brandstofauto een motor met een X aantal pk en brandstoftank van een X aantal liters te maken hebt waar je liters brandstof in giet, is dat bij een elektrische auto natuurlijk anders. En dat levert allerlei termen op die je wellicht nieuw voor je zijn. Doe er je voordeel mee! Deze pagina zal geleidelijk uitgebreid worden.
Basiskennis over stroom
Hét belangrijkste verschil met een brandstofauto is natuurlijk dat een EV (Electric Vehicle) rijdt op stroom. Er zijn verschillende “soorten” stroom en er is een belangrijk verschil tussen kW en kWh.
AC vs. DC
Wisselstroom of AC (Alternating Current) heb je vast wel van gehoord, want dat is het type stroom dat thuis uit je stopcontact komt. De accu van een elektrische auto wordt echter met DC (Direct Current), ofwel gelijkstroom, opgeladen. De auto heeft dus zelf een omvormer aan boord die AC naar DC omzet.
kW vs. kWh
Een elektrische auto heeft een of meer elektromotoren aan boord die gevoed worden door het accupakket. De kracht van de motor wordt uitgedrukt in kilowatt, of kW. Eén kW is 1,36 paardekrachten. De hoeveelheid energie die de accu kan leveren wordt uitgedrukt in kilowattuur, of kWh.
Kracht = kW
Energie = kWh
Bijv. een accupakket van 60 kWh bevat meer energie van een van 50 kWh. Maar is ook zwaarder, omdat er meer accucellen (lijken op batterijen) in geschakeld zijn. Een elektromotor kan bijvoorbeeld 100 kW aan kracht leveren, dat is gelijk aan 136 pk.
Opladen
Nu je de nodige basiskennis over stroom gehad hebt, is het makkelijker om het opladen en verschillende soorten oplaadpalen te begrijpen.
Thuis opladen (AC)
Mensen met een eigen oprit kunnen of de auto aan het stopcontact hangen of een laadpaal voor de deur zetten, waarbij het laatste een stuk prijziger is. Een normale aansluiting levert wisselstroom (AC). Dit is maximaal 230 Volt x 16 Ampère = 3680 Watt, wat we afronden naar 3,7 kilowatt. De bij de auto geleverde adapters voor een regulier stopcontact (Schuko-stekker) zijn vaak beperkt in snelheid. Hij kan bijvoorbeeld beperkt zijn tot 10A (2,3 kW), terwijl een laadpaal (type 2-stekker) de standaard 16A (3,7 kW) levert. Een laadpaal kan vaak ook geleverd worden met een kWh-meter, waardoor je beter inzicht hebt in het (zakelijke) stroomverbruik.
Je kunt ook een laadpaal met krachtstroomaansluiting (3 fasen) aan laten sluiten, dan kun je 3x zo snel laden (11 kW). Dan betaal je maandelijks echter hogere vaste lasten, wat wellicht niet noodzakelijk is voor je laadbehoefte. Als je een accu hebt van 50 kWh, en deze is helemaal leeg (wat eigenlijk bijna nooit voorkomt) dan duurt het minimaal 50 / 2,3 = 21,7 uur, of 50 / 3,7 = 13,5 uur voordat deze 100% opgeladen is. In de praktijk wat meer, omdat je ook wat laadverliezen hebt.
Zorg wel voor een aparte goed afgezekerde groep in de meterkast (aangelegd volgens de NEN1010-norm) om je elektrische auto te laden en gebruik geen verlengsnoeren.
Openbare oplaadpunten (AC)
In Nederland vind je op veel plaatsen publieke oplaadpunten. Deze kunnen van Allego, Vattenfall of merk X zijn, en zijn meestal 3-faseladers, dat is dus eigenlijk 3 reguliere aansluitingen gecombineerd. Dat is dus 3 x 230V x 16 Ampere ≈ 11kW, dat wil zeggen dat je in een uur 11kWh bij kunt laden. In de praktijk iets minder, aangezien er wat laadverliezen zijn. Om bij een openbaar laadpunt op te kunnen laden heb je een RFID-pasje of dongle nodig, en hier kom je terecht in een woud van merken oplaadpasjes. Laadpastop10.nl heeft echter een prima overzicht hiervan gemaakt, met tarieven.
Voor apps waarmee je oplaadpunten kunt zoeken, zie dit overzicht
Snelladen onderweg (DC)
Snelladen is eigenlijk alleen nodig voor de incidentele lange trip. Het wordt namelijk aangeraden om zo min mogelijk te snelladen, omdat vaak snelladen de levensduur van het accupakket negatief beïnvloedt. En het is ook vaak duurder. Maar het is wel nodig als je langere reizen maakt en in korte tijd je accu weer grotendeels vol wilt krijgen. Ook hier heb je een laadpas of dongle nodig.
Tip: een accu laadt het snelste op wanneer hij bijna leeg is (én goed op temperatuur is). Van 10 naar 80 procent gaat sneller dan van 30 naar 100 procent. Met name het laatste stuk naar 100 procent gaat echt langzaam, en wordt afgeraden. Daarmee rekening houdend kun je van snellader naar snellader surfen en dus optimaal gebruik maken van de snellaadcapaciteit.
Voor apps waarmee je oplaadpunten kunt zoeken, zie dit overzicht
Stekkers
De normale 230V-stekker (Schuko) ken je wel van thuis. Deze is echter niet gemaakt voor krachtiger stroomdoorvoer. Vandaar dat je een dikke kabel bij je auto krijgt, met meestal een Type 2-stekker er aan, en eventuele adapters.
- Schuko = normale stekker die ook aan je stofzuiger en koffiezetapparaat zit
- Type 2 = Mennekes-stekker. Stekker voor krachtstroom, bij de publieke laadpaal.
- CCS = stekker voor snelladen. Hangt aan de oplader zelf. Europese standaard, meest gebruikt
- ChaDeMo = Aziatische stekker, zie je vooral op Aziatische EV’s als de Nissan Leaf. Dit type is langzaam aan het verdwijnen, en je hebt veelal een adapter nodig.
Extra termen
Superchargers
Het Amerikaanse merk Tesla heeft in Amerika en Europa een netwerk van eigen snelladers uitgerold, genaamd Superchargers. Andere merken dan Tesla kunnen (nog) niet overweg met deze Superchargers, maar andersom kan een Tesla wel bij een regulier oplaadpunt terecht. Een ongeschreven regel is dan ook dat een Tesla-rijder in principe niet bij een andere snellader op moet laden als er ook een Supercharger in de buurt is. Het is voor een Tesla-rijder ook nog eens goedkoper om bij een Supercharger te laden, omdat het tarief daar zeer scherp is. Mogelijk gaan de Superchargers in de toekomst open voor derden.
SOC: State Of Charge
De SOC staat voor de State Of Charge, oftewel de hoeveelheid lading (kWh) nog in de accu zit. In de praktijk wordt dat in een percentage of aantal km’s uitgedrukt, waarbij het aantal km’s een indicatie is. Hoever je écht komt hangt van je rijgedrag en omstandigheden af. Vandaar dat het ook wel eens een Guess-O-Meter (GOM) wordt genoemd. De door de fabrikant opgegeven WLTP-range wordt in de praktijk niet gehaald, zeker in de winter niet.
Koud buiten? Minder bereik!
Elektrische auto’s hebben een accupakket van Li-Ion-cellen. En deze zijn gevoelig voor temperatuur. Als ze erg koud zijn heeft dat effect op de range, en ze mogen ook niet te warm worden. Rond de 21 graden is de ideale bedrijfstemperatuur. Moderne elektrische auto’s hebben daarom een batterijmanagementsysteem (BMS) die het accupakket in de juiste temperatuurzone houdt. Hoe kouder het accupakket, hoe meer deze opgewarmd moet worden en dat kost energie. Tel daar bij op dat de passagiers ook een lekker warm interieur willen hebben en je kunt nagaan waarom een EV meer stroom verbruikt in de winter dan in de zomer. Een brandstofauto heeft hier minder last van omdat deze met de restwarmte van de motor het interieur verwarmt. Desondanks is een elektrische aandrijflijn veel efficiënter dan een brandstofauto.
Sommige merken (o.a. Tesla) verwarmen het accupakket voor om sneller te kunnen snelladen onderweg. Een te warm accupakket is echter ook niet goed voor de laadsnelheid en levensduur, en moet gekoeld worden. De Nissan Leaf is hier bijvoorbeeld niet goed in, omdat deze een luchtgekoeld accupakket heeft wat de snellaadcapaciteit beperkt na meerdere keren snelladen achter elkaar. Niet handig op een langere reis.
Route plannen
Veelal heeft de auto navigatie aan boord met daarin de verschillende oplaadpunten geprogrammeerd. Maar niet al deze systemen zijn geweldig of alleen in de auto te bedienen.
A Better Routeplanner of Pump zijn geweldige apps die precies doen wat ze voor elektrische auto’s moeten doen: een route plannen met geplande oplaadstops. Je kunt het model auto selecteren, en dan worden de eigenschappen geladen om voor dit model de optimale route te berekenen. Er wordt rekening gehouden met talloze factoren die van invloed zijn op de rit, zoals bereik, oplaadsnelheid, stekkersoort, weer en hoogteverschil.